Ile istnieje gatunków ślimaków na świecie?

Ślimaki to jedne z najbardziej fascynujących stworzeń, jakie zamieszkują naszą planetę. Choć kojarzą się głównie z powolnym ruchem i spiralną muszlą, różnorodność gatunków w tej grupie zwierząt potrafi naprawdę zaskoczyć. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się bliżej pytaniu, które zadaje sobie wielu miłośników przyrody: ile właściwie istnieje gatunków ślimaków na świecie? Odpowiedź nie jest tak oczywista, jak mogłoby się wydawać!

Czym właściwie są ślimaki?

Zanim przejdziemy do konkretnej liczby, warto zrozumieć, czym są ślimaki z biologicznego punktu widzenia. Ślimaki należą do typu mięczaków (Mollusca), a konkretnie do gromady gastropodów (Gastropoda). Obejmuje ona zarówno ślimaki lądowe, jak i wodne – zarówno słodkowodne, jak i morskie. Są to zwierzęta o miękkim ciele, zwykle posiadające muszlę, chociaż niektóre gatunki całkowicie ją utraciły.

Ślimaki zamieszkują niemal każdy ekosystem – od tropikalnych lasów deszczowych, przez pustynie, po głębiny oceaniczne. Ich ogromna zdolność adaptacji sprawia, że są obecne niemal na całym świecie.

Liczba gatunków ślimaków – dane naukowe

Według szacunków naukowców, na świecie opisano już ponad 60 000 gatunków ślimaków, choć wiele źródeł sugeruje, że ich liczba może sięgać nawet 85 000, jeśli uwzględnić również gatunki nieopisane, znane tylko z zapisków historycznych lub skamieniałości.

Z czego ta liczba się bierze? Oto ogólny podział:

• Ślimaki morskie – około 30 000–40 000 gatunków
• Ślimaki słodkowodne – około 5 000 gatunków
• Ślimaki lądowe – około 25 000–30 000 gatunków

Oczywiście te dane mogą się różnić w zależności od źródła i aktualizacji klasyfikacji biologicznej. Nowe gatunki ślimaków są odkrywane regularnie, szczególnie w mniej zbadanych regionach tropikalnych.

Dlaczego tak trudno określić dokładną liczbę?

Klasyfikacja gatunków ślimaków to proces złożony i dynamiczny. Często dochodzi do rewizji wcześniej opisanych gatunków – niektóre okazują się być tym samym gatunkiem, inne zaś rozdzielane są na kilka osobnych na podstawie nowych badań genetycznych.

Ponadto wiele gatunków występuje tylko lokalnie, w trudno dostępnych miejscach – np. na odległych wyspach, w jaskiniach, czy na dnie oceanu. To oznacza, że rzeczywista liczba gatunków ślimaków może być znacznie wyższa niż obecnie znana.

Ciekawostki o różnorodności ślimaków

• Największy ślimak lądowy to Achatina achatina, pochodzący z Afryki. Jego muszla może osiągać długość ponad 25 cm!
• Najmniejszy ślimak odkryty do tej pory, Angustopila dominikae, ma muszlę mniejszą niż 1 mm.
• Niektóre ślimaki morskie, takie jak nagoskrzelne (np. nudibranchs), całkowicie utraciły muszlę i przybierają niesamowicie kolorowe formy.
• Niektóre gatunki ślimaków są jadowite, np. ślimaki stożkowe (Conus), które potrafią unieruchomić rybę jednym ukłuciem.

Czy ślimaki są zagrożone wyginięciem?

Niestety tak. Mimo ogromnej liczby gatunków, wiele ślimaków znajduje się na liście gatunków zagrożonych. Dotyczy to szczególnie ślimaków lądowych zamieszkujących ograniczone obszary – np. wyspy czy pojedyncze doliny. Główne zagrożenia to:

• utrata siedlisk (np. wylesianie, urbanizacja),
• zmiany klimatyczne,
• gatunki inwazyjne, np. szczury czy inne ślimaki,
• zanieczyszczenie środowiska.

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) regularnie aktualizuje Czerwoną Listę, na której można znaleźć informacje o stanie wielu gatunków ślimaków.

Po co badać ślimaki?

Można zadać sobie pytanie – dlaczego naukowcy tyle uwagi poświęcają ślimakom? Otóż ślimaki są ważnym elementem ekosystemów: rozkładają materię organiczną, służą jako pokarm dla wielu gatunków, a niektóre gatunki wodne są bioindykatorami – wskaźnikami czystości wód.

Badania nad ślimakami pomagają także w odkrywaniu nowych substancji chemicznych, które mogą mieć zastosowanie w medycynie. Przykładem są jady ślimaków stożkowych, które wykazują silne działanie przeciwbólowe.

Podsumowanie – ile jest gatunków ślimaków?

Szacuje się, że na świecie istnieje od 60 000 do nawet 85 000 gatunków ślimaków. Ta liczba stale się zmienia, ponieważ naukowcy wciąż odkrywają nowe gatunki i aktualizują klasyfikacje istniejących.

Ślimaki to niezwykle zróżnicowana i fascynująca grupa zwierząt, która odgrywa ważną rolę w środowisku naturalnym. Warto przyglądać się im bliżej – nie tylko z ciekawości, ale i z potrzeby ochrony tej często niedocenianej części fauny naszej planety.